عملکرد خرپا در تیرچه های فلزی
آذر ۲۵, ۱۴۰۳نکات آیین نامه ای تیرچه کرومیت
دی ۵, ۱۴۰۳
سیر تکاملی تیرچه های نیازیت
پیشگفتار
در خصوص اصطلاح کلمه تیرچه با جان باز در کشورهای اروپایی و سایر کشورها به تیرچه هایی اطلاق می گرد که جان تیرچه فاقد بتن می باشد و بتن ریزی در داخل جان تیرچه انجام نمی گردد و عملکرد این نوع از تیرچه ها به ۲ صورت عملکرد تیرچه به تنهایی و یا همراه با دال بتنی صورت می پذیرد. اما متاسفانه در ایران کلمه تیرچه با جان باز تیرچه هایی به تیرچه هایی اطلاق می گردد که جان تیرچه با بتن پر شده و در اصطلاح مقطع T شکل بتنی تشکیل می گردد در حقیقت جان تیرچه بسته می باشد و متاسفانه اکثر تولید کنندگان به اشتباه تیرچه های فولادی نیازیت را با سایر تیرچه های فلزی با جان باز مرسوم در ایران به اشتباه می گیرند.
تاریخچه تیرچه های فلزی در اروپا و آمریکا
در خصوص اصطلاح کلمه تیرچه با جان باز در کشورهای اروپایی و سایر کشورها به تیرچه هایی اطلاق می گرد که جان تیرچه فاقد بتن می باشد و بتن ریزی در داخل جان تیرچه انجام نمی گردد و عملکرد این نوع از تیرچه ها به ۲ صورت عملکرد تیرچه به تنهایی و یا همراه با دال بتنی صورت می پذیرد. اما متاسفانه در ایران کلمه تیرچه با جان باز تیرچه هایی به تیرچه هایی اطلاق می گردد که جان تیرچه با بتن پر شده و در اصطلاح مقطع T شکل بتنی تشکیل می گردد در حقیقت جان تیرچه بسته می باشد و متاسفانه اکثر تولید کنندگان به اشتباه تیرچه های فولادی نیازیت را با سایر تیرچه های فلزی با جان باز مرسوم در ایران به اشتباه میگیرند.
انواع تیرچه های فلزی با جان باز اروپایی
تیرچه های open web steel joistیا تیرچه های none composite
که همان تیرچه های خرپایی بدون ترکیب با بتن می باشد که خود تیرچه به تنهایی قادر به تحمل بار مرده و زنده سقف می باشد و به عنوان تیرهای اصلی و فرعی در سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد. که نمونه های K-Series , LH and DLH-Series از این نوع از تیرچه ها می باشد. که مطابق آخرین ورژن آیین نامه ای آنSJI 100-2020 می باشد.
تیرچه های کامپوزیتی یا open web composite steel joist
این نوع از تیرچه ها در زیر مجموعه open web steel joist قرار می گیرد که یا با تعبیه گلمیخ در یال فوقانی و یا محاط کردن یال فوقانی در بتن به عنوان برشگیر در سقف عمل می کند. عملکرد این نوع از تیرچه ها ضمن تامین صلبیت سقف، وزن کمتر و مقاومت بیشتری نسبت به تیرچه های none composite را دارا می باشد. نمونه CJ-Series از این نوع از تیرچه ها می باشد که مطابق آخرین ورژن آیین نامه ای آنSJI 200-2015 می باشد.
در اروپا و آمریکا در سیستم سقف های متال دک و عرشه اصولا و در اکثر موارد به جای تیرآهن های فرعی از open web steel joist ها استفاده می گردد.
تاریخچه تیرچه های فلزی در ایران
تیرچه فلزی با جان باز (کرومیت)
در سال ۱۳۵۶ تیرچه های فلزی در جامعه مهندسی ایرانی معرفی و در سال ۱۳۵۸ وارد بازار مصرف ایران قرار گرفت که در سال ۱۳۶۲ با عنوان تیرچه با جان باز که بعدا تحت نام تجاری تیرچه کرومیت مورد استفاده قرار گرفت که در حقیقت در آن زمان جایگزین مناسبی برای سقف های تیرچه بلوک (تیرچه بلوک نیز مقطع T شکل بتنی طراحی و محاسبه می گردد) عرضه گردید.
تیرچه خرپایی و عدم بتن در جان تیرچه
در سال ۱۳۸۰ با عنوان تیرچه خرپایی و عدم بتن در جان تیرچه که عملکرد آن دقیقا مشابه تیرچه با جان باز اروپایی می باشد و یال فوقانی از میلگرد استفاده می گردید با شماره ثبت اختراع ۲۷۷۳۴ به ثبت رسید که در آن زمان آزمایشات بارگذازی این نوع از تیرچه ها توسط مرکز تحقیقات مسکن آن نیز مورد تایید قرار گرفت.
تیرچه مورد استفاده در انواع سقف های سازه ای (نیازیت)
در سال ۱۳۹۸ به منظور بهینه سازی تیرچه بدون جان بتنی با عنوان تیرچه مورد استفاده در انواع سقف های سازه ای با شماره ثبت اختراع ۹۸۸۱۳ با هدف بهینه سازی تیرچه در قسمت یال فوقانی و قابل اجرا کردن آن با تمامی سقف ها و اسکلت های ساختمانی موجود با نام تجاری تیرچه نیازیت مورد استفاده قرار می گیرد. به علت طراحی خاص این نوع از تیرچه ها و نحوه چیدمان قطعات کنار هم به جرات می توان گفت این نوع از تیرچه ها هم به لحاظ عملکرد و هم از لحاظ اقتصادی نسبت به سایر تیرچه های با جان باز داخلی و خارجی عملکرد بهینه تری دارد.
در سال ۱۴۰۰ با عنوان تیرچه کامپوزیتی با گلمیخ یکپارچه بدون جوش کاری در اتصالات تیرچه با شماره ثبت اختراع ۱۰۵۵۵۹ تحت نام تجاری تیرچه کامو به ثبت رسیده که در مرداد سال ۱۴۰۱ ثبت بین المللی آن در سایت wipo به شماره WO2022172065 به ثبت رسیده است که به جرات می توان گفت جزو پیشرفته ترین نوع تیرچه های فلزی نسبت به تیرچه های open web steel joist های اروپایی و آمریکایی می باشد.
