پیشگفتار
در خصوص اصطلاح کلمه تیرچه با جان باز در کشورهای اروپایی و سایر کشورها به تیرچه هایی اطلاق می گرد که جان تیرچه فاقد بتن می باشد و بتن ریزی در داخل جان تیرچه انجام نمی گردد و عملکرد این نوع از تیرچه ها به 2 صورت عملکرد تیرچه به تنهایی و یا همراه با دال بتنی صورت می پذیرد. اما متاسفانه در ایران کلمه تیرچه با جان باز تیرچه هایی به تیرچه هایی اطلاق می گردد که جان تیرچه با بتن پر شده و در اصطلاح مقطع T شکل بتنی تشکیل می گردد در حقیقت جان تیرچه بسته می باشد و متاسفانه اکثر تولید کنندگان به اشتباه تیرچه های فولادی نیازیت را با سایر تیرچه های فلزی با جان باز مرسوم در ایران به اشتباه میگیرند.
تاریخچه تیرچه های فلزی با جان باز در آمریکا و کانادا
در سال 1923 اولین تیرچه خرپایی توسط آمریکاییها طراحی گردیده که به صورت تمام میلگرد اجرا شده که در سال 1928 اولین آیین نامه مخصوص تیرچه با جان باز با مطابق استاندارد SJI منتشر شده که تا به امروز انواع مختلفی از این نوع تیرچه ها طراحی و ثبت گردیده و آیین نامه های آنها همواره در حال تکمیل و بروز رسانی می باشد.
انواع تیرچه های فلزی با جان باز آمریکایی و کانادایی
1- تیرچه های open web steel joistیا تیرچه های none composite:
که همان تیرچه های خرپایی بدون ترکیب با بتن می باشد که خود تیرچه به تنهایی قادر به تحمل بار مرده و زنده سقف می باشد و به عنوان تیرهای اصلی و فرعی در سازه ها مورد استفاده قرار می گیرد. که نمونه های K-Series , LH and DLH-Series از این نوع از تیرچه ها می باشد. که مطابق آخرین ورژن آیین نامه ای آنSJI 100-2020 می باشد.
2- تیرچه های کامپوزیتی یا open web composite steel joist :
این نوع از تیرچه ها در زیر مجموعه open web steel joist قرار می گیرد که یا با تعبیه گلمیخ در یال فوقانی و یا محاط کردن یال فوقانی در بتن به عنوان برشگیر در سقف عمل می کند. عملکرد این نوع از تیرچه ها ضمن تامین صلبیت سقف، وزن کمتر و مقاومت بیشتری نسبت به تیرچه های none composite را دارا می باشد. نمونه CJ-Series از این نوع از تیرچه ها می باشد که مطابق آخرین ورژن آیین نامه ای آنSJI 200-2015 می باشد.
در اروپا و آمریکا در سیستم سقف های متال دک و عرشه اصولا و در اکثر موارد به جای تیرآهن های فرعی از open web steel joist ها استفاده می گردد.
تاریخچه تیرچه های فلزی با جان باز در ایران (سیر تکاملی)
1- در سال 1356 تیرچه های فلزی در جامعه مهندسی ایرانی معرفی و در سال 1358 وارد بازار مصرف ایران قرار گرفت که در سال 1362 با عنوان تیرچه با جان باز که بعدا تحت نام تجاری تیرچه کرومیت مورد استفاده قرار گرفت که در حقیقت در آن زمان جایگزین مناسبی برای سقف های تیرچه بلوک (تیرچه بلوک نیز مقطع T شکل بتنی طراحی و محاسبه می گردد) عرضه گردید.
2- در سال 1380 با عنوان تیرچه خرپایی و عدم بتن در جان تیرچه که عملکرد آن دقیقا مشابه تیرچه با جان باز اروپایی می باشد و یال فوقانی از میلگرد استفاده می گردید با شماره ثبت اختراع 27734 به ثبت رسید که در آن زمان آزمایشات بارگذازی این نوع از تیرچه ها توسط مرکز تحقیقات مسکن آن نیز مورد تایید قرار گرفت.
3- در سال 1398 به منظور بهینه سازی تیرچه بدون جان بتنی با عنوان تیرچه مورد استفاده در انواع سقف های سازه ای با شماره ثبت اختراع 98813 با هدف بهینه سازی تیرچه در قسمت یال فوقانی و قابل اجرا کردن آن با تمامی سقف ها و اسکلت های ساختمانی موجود با نام تجاری تیرچه نیازیت مورد استفاده قرار می گیرد. به علت طراحی خاص این نوع از تیرچه ها و نحوه چیدمان قطعات کنار هم به جرات می توان گفت این نوع از تیرچه ها هم به لحاظ عملکرد و هم از لحاظ اقتصادی نسبت به سایر تیرچه های با جان باز داخلی و خارجی عملکرد بهینه تری دارد.
بازگشت به رویداد ها